Δέκα πέντε χιλιόμετρα από το Ηράκλειο, στον οικισμό “Βλαχιανά” του Δήμου Τετραχωρίου, βρίσκεται ένα παλαιό εγκαταλελειμμένο λιθόκτιστο κτίσμα, αμφιθεατρικά κτισμένο σε υψόμετρο περίπου 580 μέτρων. Η ανέγερσή του, σύμφωνα με μαρτυρίες, χρονολογείται το 1914, ενώ παρέμενε ακατοίκητο από τη δεκαετία του '40. Κεντρικό κορμό του κτιρίου αποτελούσαν δύο όμορες λιθόκτιστες κατοικίες.
Με βάση τον χαρακτηρισμό του κτιρίου ως διατηρητέο από τις αρμόδιες αρχές, και έχοντας ως βασική απαίτηση τον σεβασμό στο παραδοσιακό του ύφος, οι αρχιτεκτονικές επεμβάσεις αποσκοπούν στη βελτίωση των λειτουργικών αναγκών του κτιρίου και τον εκσυγχρονισμό του. Έτσι, η ανάπλαση, η διαμόρφωση και η αλλαγή στην εσωτερική λειτουργία του, εξασφαλίζουν την ιστορική του συνέχεια και αναδεικνύουν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του, ενώ παράλληλα το κτίριο προσαρμόζεται στις αισθητικές και λειτουργικές ανάγκες της σύγχρονης εποχής.
Ο ξενώνας αποτελείται από δύο διώροφες συνενωμένες κατοικίες. Στο ισόγειο, η βόρεια κατοικία αποτελείται από τον χώρο εισόδου – ρεσεψιόν, το καθιστικό με το τζάκι και την τραπεζαρία. Στη ΒΑ πλευρά είναι η κουζίνα, ενώ στη ΒΔ πλευρά βρίσκονται οι χώροι του ελαιοτριβείου και του πατητηριού, που χρησιμοποιούνται ως εκθεσιακοί και καθιστικοί χώροι για τους φιλοξενούμενους. Στη νότια κατοικία, υπάρχουν δύο μονόχωρα δωμάτια διαμονής.
Η πρόσβαση στον όροφο γίνεται μέσω εσωτερικής σκάλας, η οποία συνοδεύεται από ένα εντυπωσιακό χειροποίητο κάγκελο. Σ’ αυτό το επίπεδο, υπάρχουν τρία μονόχωρα και δύο δίχωρα δωμάτια διαμονής. Αξιοσημείωτη είναι η διαφορετικότητά τους, τόσο στην κάτοψη όσο και στα έπιπλα και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν, ενώ η λιτότητα που επικρατεί αγκαλιάζεται από μια σύγχρονη γλώσσα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Πολλά από τα έπιπλα που έχουν χρησιμοποιηθεί, είναι παλιά έπιπλα που ανακατασκευάστηκαν.
Ανατολικά του κεντρικού κτιρίου, ο χώρος της υφιστάμενης αποθήκης στο ισόγειο λειτουργεί ως βοηθητικός χώρος και χώρος αποθήκευσης αγαθών, ενώ το υπόγειο αυτής λειτουργεί ως μηχανοστάσιο. Στον βορρά βρίσκονται οι θέσεις στάθμευσης.
Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει την ανατολή του ηλίου, όπως αυτή ξεπροβάλλει μέσα από τα μεγάλα ανοίγματα και πίσω από τους τεράστιους ορεινούς όγκους των Λασιθιώτικων βουνών, λόγω της αμφιθεατρικής θέσης του οικισμού. Οι ξεχωριστές “γωνιές” με τη δική τους προσωπικότητα, δίνουν -τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά- ιδιαίτερο χαρακτήρα και ταυτότητα στον χώρο, αποσκοπώντας έτσι στη δημιουργία ενός νέου και ταυτόχρονα ζωντανού περιβάλλοντος. Τέλος, το κτίσμα καταφέρνει να εναρμονιστεί με τις ανάγκες του σήμερα, αισθητικά αλλά και τεχνολογικά, δίνοντας στον επισκέπτη την ευκαιρία να αναβιώσει εικόνες περασμένων χρόνων.
